Het stopzetten van het Amerikaanse defensieproject FARA voor het bouwen van een nieuwe gesofisticeerde verkenningshelikopter heeft velen aan het nadenken gezet. En de bijhorende nieuwe Amerikaanse militaire helikopterstrategie stelt dat dat de ervaringen opgedaan in de oorlog tussen Oekraïne en Rusland de kwetsbaarheid van de hedendaagse verkenningshelikopters in de moderne oorlogsvoering hebben aangetoond.
Als conclusie stelt de Amerikaanse Defensie dat de meeste verkenningsoperaties betaalbaarder en effectiever kunnen worden bereikt door te vertrouwen op een mix van onbemande drones, autonome mini-helikopters of in de ruimte gestationeerde middelen.
Ook de Nederlandse Defensie onderzoekt hoe ze in crisis snel en nauwkeurig een beeld van de situatie (slagveld, aanslag, enz) kunnen krijgen. Dat kan met zwermen kleine en goedkope drones die vanaf uitkijkpunten op geringe hoogte informatie verzamelen. Een consortium van wetenschappers, bedrijven en defensie-experten doet hier nu onderzoek naar.
Een van hen is Roy Lindelauf, hoogleraar Data Science in Military Operations bij de Nederlandse Defensie Academie en hoogleraar Safety & Security bij de Universiteit van Tilburg. “Recente conflicten, zoals die in Oekraïne en Gaza, tonen de aanzienlijke meerwaarde van relatief goedkope drone-technologie aan”, stelt hij. “Wij voeren onderzoek uit naar de inzet van zwermen kleine drones die (semi-)autonoom militaire operators kunnen bijstaan in een breed scala aan operationele scenario’s.” Lindelauf is voormalig Apachevlieger bij de Koninklijke Luchtmacht en kan met kennis van zaken aan dit onderzoek meedoen.
In zogeheten ‘human swarm teams’ worden deze kleine drones (slechts 10 tot 20 centimeter groot) gecoördineerd ingezet. Bij een crisis kunnen ze vanuit verschillende perspectieven snel en veilig informatie verzamelen. Denk bijvoorbeeld aan een terroristische aanval of een natuurramp. De drones bouwen een efficiënt en nauwkeurig beeld op. En dat gebeuren boven dichtbevolkte stedelijke gebieden of moeilijk begaanbare natuurgebieden zonder hinder voor de bevolking.
Het onderzoek richt zich niet alleen op de technologie van de dronezwermen. Het gaat ook over de menselijke aspecten van de begeleiding daarvan en op ethische en juridische vragen. Hoe de privacy respecteren en toch de militaire missie doelgericht uitvoeren?
Het uiteindelijke doel is een snellere respons, betere besluitvorming en effectievere inzet van militairen en eerstehulpverleners. Zo zijn slachtoffers en nevenschade tot een minimum te beperken.
Onderzoeksproject
De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft 2,7 miljoen euro toegekend aan het onderzoeksproject met de naam Steadfast. Dat staat voor 'Swarm Technology Enabling Advanced Drone-Facilitated Active Support Tactics'. Niet te verwarren met de gelijknamige grote NAVO-oefening.
Het Steadfast-consortium wordt geleid door Marie Šafár Postma, hoogleraar 'computational cognitive science' aan de universiteit van Tilburg. In het consortium zijn bedrijven zoals TNO, Delft Dynamics, Thales en Robin Radar vertegenwoordigd. Vanuit Defensie zijn de luchtmacht en de RAS-eenheid (Robotica en Autonome Systemen) van de landmacht bij het project betrokken.